Biuro Informacji Gospodarczej  — co to jest BIG i jak działa?

Biuro Informacji Gospodarczej, czyli BIG — z tym określeniem spotkał się niemal każdy, ale niewiele osób tak naprawdę wie, co ono oznacza. “Czarna lista dłużników” brzmi już bardziej przystępnie i znajomo. Odkryjmy więc wszystkie tajemnice BIG — czym dokładnie jest i jakie informacje można znaleźć w Biurze Informacji Gospodarczej?

Czym jest Biuro Informacji Gospodarczej?

Biura Informacji Gospodarczej to podmioty, które pośredniczą w udostępnianiu informacji gospodarczych, przede wszystkim na temat dłużników. Stąd potoczna nazwa BIG-ów, czyli czarne listy dłużników. Znajdują się na nich osoby i firmy, które mają problemy ze spłatą zadłużenia. Obecność na liście może okazać się poważnym problemem w przypadku próby wzięcia kredytu, zakupu produkty na raty, a także nawiązywaniu współprac biznesowych, ponieważ obniża wiarygodność. 

W Polsce działa obecnie 6 Biur Informacji Gospodarczej:

1. Krajowy Rejestr Długów Biuro Informacji Gospodarczej SA
2. Biuro Informacji Gospodarczej InfoMonitor (BIG InfoMonitor)
3. Rejestr Dłużników ERIF Biuro Informacji Gospodarczej SA
4. KBIG – Krajowe Biuro Informacji Gospodarczej
5. Krajowa Informacja Długów Telekomunikacyjnych
6. Bisnode Międzynarodowe Biuro Informacji Gospodarczej SA

Jak działa BIG?

BIG-i funkcjonują jako podmioty prowadzące działalność gospodarczą (prywatne firmy), a konkretnie są spółkami akcyjnymi. Nie zaliczają się do instytucji administracji państwowej. Ich działanie reguluje art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 roku o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych. Podlegają nadzorowi ministra właściwego do spraw gospodarki w zakresie zgodności wykonywanej działalności gospodarczej z ustawą i regulaminem.

Czarne listy dłużników wykorzystuje się bardzo często do weryfikacji kontrahenta. Jednak każdy BIG to osobny podmiot z osobną bazą danych. Co to oznacza w praktyce? Jeżeli chcesz mieć pewność, że Twój partner biznesowy nie zalega ze spłatą zadłużenia, musisz sprawdzić go we wszystkich 6 BIG-ach. Może okazać się, że widnieje tylko w jednym z nich.

Jakie dane można sprawdzić w BIG?

W BiG-u można uzyskać informacje:

• czy dany podmiot znajduje się w bazie danych,
• o wysokości zadłużenia z tytułu zaciągniętych kredytów i pożyczek,
• na temat spłaconych i niespłaconych fakturach wraz z podaniem ich kwoty oraz przedmiotu,
• o zakupionych na raty towarach, warunkach ich regulowania oraz ewentualnych opóźnieniach w płatnościach,
• stanie spłaty rachunków za media, takie jak woda czy gaz,
• o podmiocie, który dodał wpis o dłużniku do bazy.

Kto może wpisać dane dłużnika w BIG?

Informacje gospodarcze do BIG przekazują wierzyciele, czyli osoby lub firmy, wobec których dłużnik ma nieuregulowane zobowiązania. Nie wystarczy jednak zalegać komuś z zapłatą, by wierzyciel mógł dokonać wpisu w rejestrze. 

Jeżeli dłużnik jest konsumentem, można zgłosić go do BIG-u, gdy są spełnione następujące warunki:

• zobowiązanie powstało w związku z określonym stosunkiem prawnym, w szczególności z tytułu umowy o kredyt konsumencki oraz umów, o których mowa w art. 1871 ustawy z dnia 17 listopada 1964 roku Kodeksu postępowania cywilnego;
• łączna kwota wymagalnych zobowiązań dłużnika będącego konsumentem wobec wierzyciela wynosi co najmniej 200 złotych oraz są one wymagalne od co najmniej 30 dni;
• upłynął co najmniej miesiąc od wysłania przez wierzyciela listem poleconym albo doręczenia dłużnikowi będącemu konsumentem do rąk własnych na adres do doręczeń wskazany przez dłużnika będącego konsumentem, a jeżeli nie wskazał takiego adresu – na adres miejsca zamieszkania, wezwania do zapłaty zawierającego ostrzeżenie o zamiarze przekazania danych do Biura z podaniem firmy i adresu siedziby tego Biura;
• nie upłynęło 10 lat od dnia wymagalności zobowiązania, a w przypadku roszczeń stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczeń stwierdzonych ugodą zawartą przed sądem albo przed sądem polubownym, albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd nie upłynęło 10 lat od dnia stwierdzenia roszczenia.

Natomiast jeżeli dłużnik nie jest konsumentem, można zgłosić go do rejestru, gdy spełnione zostaną wszystkie poniższe warunki:

• zobowiązanie powstało w związku z określonym stosunkiem prawnym, w szczególności z tytułu umowy związanej z wykonywaniem działalności gospodarczej;
• łączna kwota wymagalnych zobowiązań dłużnika niebędącego konsumentem wobec wierzyciela wynosi co najmniej 500 złotych oraz są one wymagalne od co najmniej 30 dni;
• upłynął co najmniej miesiąc od wysłania przez wierzyciela listem poleconym albo doręczenia dłużnikowi niebędącemu konsumentem do rąk własnych, na adres do doręczeń wskazany przez dłużnika niebędącego konsumentem, a jeżeli nie wskazał takiego adresu – na adres siedziby dłużnika lub miejsca wykonywania działalności gospodarczej, wezwania do zapłaty zawierającego ostrzeżenie o zamiarze przekazania danych do Biura z podaniem firmy i adresu siedziby tego Biura.

Jak sprawdzić, czy jest się wpisanym w BIG?

Pamiętaj, że w BIG-u mogą być wpisani nie tylko Twoi kontrahenci, ale również Ty sam. Aby sprawdzić, czy widniejesz w rejestrze dłużników, musisz:

1. Zalogować się na swoje konto na stronie danego BIG-u lub je założyć, jeśli wcześniej tego nie zrobiłeś. Trzeba będzie podać swoje dane (takie jak imię, nazwisko czy numer PESEL) oraz je potwierdzić w sposób wskazany na stronie danego Biura.
2. Po weryfikacji tożsamości zalogować się na swoje konto. 
3. Z poziomu swojego konta pobrać raport o sobie (zakładka “Raporty”) i/lub z rejestru zapytań. 

Informacje gospodarcze na swój temat możesz sprawdzać w BIG-ach za darmo raz na 6 miesięcy. Częstsza weryfikacja jest płatna: zazwyczaj od kilku do kilkunastu złotych.

Weryfikacja kontrahenta w BIG 

Proces weryfikacji kontrahenta w BIG wygląda podobnie jak proces weryfikacji siebie, jednak za każdy raport trzeba zapłacić — również ten pierwszy. Stawka różni się w zależności od podmiotu, na przykład w BIG InfoMonitor wynosi 30 zł. Dokładne cenniki usług znajdziesz na stronach poszczególnych Biur Informacji Gospodarczej. 

Raport o stanie zadłużenia danego kontrahenta wyszukasz w Rejestrze Zapytań, po wpisaniu wymaganych danych (jak np. NIP czy nazwa firmy kontrahenta). Pamiętaj, że weryfikacja kontrahenta w BIG to minimalizacja ryzyka w biznesie i wzrost szans na terminowe otrzymywanie należności. Pozwala ocenić wiarygodność kontrahenta i podjąć decyzję o nawiązaniu lub odmowie współpracy.