Stopy procentowe – jak wpływają na biznes i firmy?

Stopy procentowe w 2022 roku poszybowały w górę do niespotykanych od niemal 20 lat poziomów. A wraz z nimi wskaźnik WIBOR i raty kredytów. Co taka sytuacja oznacza dla przedsiębiorców i całej gospodarki? Zobacz, jak stopy procentowe wpływają na firmy.

Stopa procentowa – co to jest?

Stopa procentowa określa, ile musisz zapłacić za pożyczenie od kogoś pieniędzy. To cena, jaką trzeba ponieść za otrzymanie kapitału na określony czas. 

Podstawowe stopy procentowe NBP

W Polsce funkcjonują różne rodzaje stóp procentowych ogłaszanych przez NBP. Poniżej znajdziesz najważniejsze z nich.

• Stopa referencyjna – to wskaźnik rentowności bonów pieniężnych emitowanych przez NBP podczas operacji otwartego rynku, np. zakupu lub sprzedaży krótkoterminowych papierów wartościowych na rynku międzybankowym.
• Stopa redyskontowa – służy do obliczenia ceny skupu weksli od klientów przez bank centralny.
• Stopa lombardowa – określa maksymalne oprocentowanie pożyczek udzielanych przez bank centralny bankom komercyjnym pod zastaw papierów wartościowych.
• Stopa depozytowa – to oprocentowanie jednodniowych depozytów składanych przez banki komercyjne w banku centralnym.

Jak stopy procentowe wpływają na biznes i gospodarkę?

Stopy procentowe są narzędziem do regulowania gospodarki kraju – można wykorzystać je do walki z rosnącymi cenami i inflacją czy też rozwoju ekonomicznego po kryzysie. Jak to działa?

Gdy NBP podnosi stopy procentowe, banki komercyjne muszą pożyczać pieniądze od banku centralnego po wyższej cenie. Automatycznie podnoszą więc oprocentowania kredytów, aby ich udzielanie było dla nich równie opłacalne co wcześniej. W rezultacie pożyczanie pieniędzy jest dla konsumentów drogie i mniej osób na nie stać. To prowadzi do spadku konsumpcji, ograniczenia nowych inwestycji i umocnienia wartości złotówki. Jednocześnie zwiększa skłonność społeczeństwa do oszczędzania, bo wysokie oprocentowania kredytów idą w parze z wysokim oprocentowaniem lokat. 

Analogicznie działa obniżenie stóp procentowych: oprocentowania kredytów spadają, a konsumpcja i poziom inwestycji rosną, bo łatwiej pozyskać na nie środki. Jednocześnie spada oprocentowanie lokat i oszczędzanie staje się mniej opłacalne, dlatego ludzie szukają innych możliwości ulokowania środków. Taka sytuacja sprzyja ożywieniu gospodarki.

Rosnące stopy procentowe a płynność finansowa firm

Bardzo często na założenie i rozwój biznesu potrzebny jest kapitał, który przedsiębiorcy pozyskują od banków komercyjnych lub innych podmiotów finansowych. Rosnące stopy procentowe sprawiają, że raty kredytów są wyższe i na ich pokrycie trzeba przeznaczać coraz więcej środków z firmowego budżetu. Tym samym zmniejsza się pula pieniędzy na inne wydatki i płynność finansowa przedsiębiorstwa spada, co stwarza ryzyko jego zadłużenia, a nawet bankructwa. 

Gdy stopy procentowe nadal rosną i środków w firmowej kasie zaczyna brakować, trzeba zdecydować, komu zapłacić: bankowi czy kontrahentowi? Zdecydowana większość przedsiębiorców wybiera pierwszą opcję. Brak terminowych płatności względem kontrahentów obniża wiarygodność finansową firmy, co prowadzi problemów z pozyskaniem klientów i zamyka stały dopływ pieniędzy.